زمان‌سنجی فرایند‌های تولید

زمان‌سنجی فرآیندهای تولید فرآیندی است که به منظور تعیین زمان استاندارد برای انجام هر یک از فعالیت‌ها و عملیات در یک فرآیند تولید انجام می‌شود. زمان استاندارد به عنوان مدت زمانی که یک کارگر ماهر و آموزش‌دیده برای انجام یک کار مشخص در شرایط عادی و بدون عجله و اتلاف وقت لازم دارد، تعریف می‌شود. زمان‌سنجی، یکی از مهم‌ترین بخش‌های برنامه‌ریزی تولید است که به مدیران کمک می‌کند تا با بهینه‌سازی منابع و زمان، به اهداف پروژه برسند.

به بیان دیگر زمان‌سنجی، فرآیندی است که در آن زمان‌های مشخصی برای انجام فعالیت‌های مختلف یک پروژه یا تولید محصول تعیین می‌شود. این فرآیند به مدیران کمک می‌کند تا بتوانند فعالیت‌ها را به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که منابع بهینه استفاده شوند و همچنین تأخیر در تحویل پروژه یا محصولات جلوگیری شود. زمان‌سنجی در بهینه‌سازی برنامه‌ریزی تولید بسیار مهم است زیرا با کمک آن می‌توان به کاهش هزینه‌ها، افزایش بهره‌وری و بهبود کیفیت محصولات پی‏برد. در نتیجه، زمان‌سنجی یکی از ابزارهای کلیدی برای موفقیت در مدیریت پروژه‌ها و تولید محصولات است.

خدمات تخصصی زمان‌سنجی، مشتمل بر موارد ذیل می‌باشد:

  • تعیین زمان استاندارد عملیات تولید: تحلیل و ارزیابی زمان‌های مربوط به هر مرحله از فرآیندهای تولید و ارائه زمان استاندارد انجام هر عملیات
  • بهبود بهره‌وری خطوط تولید: شناسایی و رفع موارد اتلاف زمان در خطوط تولید قطعات و ارائه راهکارهای افزایش بهره‌وری.
  • ارزیابی بار کاری نیروی انسانی در واحدهای تولیدی: تعیین بار کاری مناسب برای هر پست سازمانی در واحدهای تولیدی و ارائه پیشنهادهای بهبود در تخصیص نیروی انسانی.

اهداف زمانسنجی فرآیندهای تولید را می‏توان در 5 مورد زیر دسته‏بندی نمود.

اهداف زمان‌سنجی فرآیندهای تولید:

  • کاهش هزینه‌های تولید: با تعیین زمان استاندارد برای هر فعالیت، می‌توان از اتلاف وقت و wastes جلوگیری کرد و در نتیجه هزینه‌های تولید را کاهش داد.
  • بهبود راندمان تولید: با زمان‌سنجی می‌توان فعالیت‌های غیرضروری را شناسایی و حذف کرد و بدین ترتیب راندمان تولید را افزایش داد.
  • برقراری تعادل خط تولید: با زمان‌سنجی می‌توان bottlenecks را در خط تولید شناسایی و برای رفع آنها برنامه‌ریزی کرد و بدین ترتیب تعادل خط تولید را برقرار کرد.
  • تعیین دستمزد عادلانه: با زمان‌سنجی می‌توان زمان استاندارد برای هر فعالیت را تعیین کرد و بر اساس آن دستمزد عادلانه‌ای برای کارگران در نظر گرفت.
  • برنامه‌ریزی دقیق تولید: با زمان‌سنجی می‌توان زمان لازم برای انجام هر فعالیت را تخمین زد و بدین ترتیب برنامه‌ریزی دقیقی برای تولید انجام داد.

انتخاب روش مناسب برای زمان‌سنجی فرآیندهای تولید به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع فرآیند تولید، دقت مورد نیاز و بودجه.

روش‌های مختلفی برای زمان‌سنجی فرآیندهای تولید وجود دارد، از جمله:

  • روش زمان‌سنجی با کرنومتر: در این روش، زمان صرف شده برای انجام هر فعالیت توسط یک کرنومتر اندازه‌گیری می‌شود.
  • روش زمان‌سنجی با فیلم‌برداری: در این روش، از یک دوربین فیلم‌برداری برای ضبط فرآیند تولید استفاده می‌شود و سپس زمان صرف شده برای انجام هر فعالیت از روی فیلم استخراج می‌شود
  • روش زمان‌سنجی با سامانه‌های اتوماتیک: در این روش، از سامانه‌های اتوماتیک برای ثبت زمان صرف شده برای انجام هر فعالیت استفاده می‌شود

روش‌های زمان‌سنجی

سیستم زمانسنجی Stop Watch:

یکی از عمده‌ترین سیستم‌های زمان‌سنجی است که در طی آن و در حین انجام کار و با توجه به مشاهده مستقیمی که از سیکل کاری صورت می‌پذیرد، زمان‌سنجی انجام می‌گردد. در این روش، یک زمان‌سنج (معمولاً یک ساعت دیجیتال) استفاده می‌شود تا زمان لازم برای انجام یک فعالیت را اندازه‌گیری کند. این روش برای فعالیت‌هایی که به صورت فیزیکی و در یک بازه زمانی مشخص انجام می‌شوند، مانند تولید یک قطعه در یک خط تولید، بسیار مناسب است. این روش به خصوص در صنایعی که فرآیندهای تکراری دارند و زمان انجام هر فرآیند می‌تواند به صورت دقیق اندازه‌گیری شود، مثل خطوط تولید دسته‌سیم، بسیار کاربردی است.

سیستم زمان‌سنجی با استفاده از کرنومتر روشی ساده برای ردیابی مدت زمان انجام وظایف یا فعالیت‌ها است. این روش بر روی یک کرنومتر دستی برای اندازه‌گیری زمان سپری شده تکیه دارد و شامل نرم‌افزار یا ادغام‌های پیچیده نمی‌شود. در اینجا خلاصه‌ای از عملکردها و محدودیت‌های آن ارائه می‌شود:

عملکردها:
  • ردیابی زمان پایه: به شما امکان می‌دهد با شروع و توقف کرنومتر برای هر فعالیت، زمان دقیق صرف شده برای هر کار را ردیابی کنید.
  • شناسایی وظایف وقت‌گیر: با بررسی داده‌های کرنومتر خود، می‌توانید وظایفی را که زمان قابل توجهی را به خود اختصاص می‌دهند، شناسایی کنید و به طور بالقوه زمینه‌هایی را برای بهبود مشخص کنید.
  • تمرکز بهتر: دانستن اینکه شما به طور فعال زمان را اندازه‌گیری می‌کنید، می‌تواند شما را به تمرکز بیشتر و به حداقل رساندن حواس‌پرتی در حین انجام کار تشویق کند
  • ساده و قابل دسترس: کرنومترها به راحتی در اکثر تلفن‌های همراه موجود هستند یا می‌توانند با قیمت ارزان خریداری شوند، که این سیستم را در دسترس و آسان برای اجرا می‌کند.
محدودیت‌ها:
  • ورود دستی داده‌ها: شما باید نام وظیفه، زمان شروع و پایان را به طور دستی ثبت کنید که به طور بالقوه منجر به خطاهای ورود داده‌ها یا فراموش کردن ردیابی وظایف خاص می‌شود.
  • تجزیه و تحلیل محدود: داده‌های کرنومتر اندازه‌گیری‌های زمانی پایه را ارائه می‌دهد اما فاقد توانایی دسته‌بندی وظایف، تجزیه و تحلیل روندها یا ایجاد گزارش‌ها است.
  • عدم دقت: شروع و توقف کرنومتر برای هر کار می‌تواند خطای انسانی را به همراه داشته باشد که بر دقت کلی ردیابی زمان شما تأثیر می‌گذارد.
  • غیر کارآمد برای پروژه‌های پیچیده: برای پروژه‌هایی با وظایف یا وابستگی‌های متعدد، مدیریت چندین کرنومتر می‌تواند دست و پا گیر و غیرعملی باشد.

به طور کلی، سیستم زمان‌سنجی با استفاده از کرنومتر یک گزینه ساده برای ردیابی زمان پایه است. با این حال، برای تجزیه و تحلیل جامع‌تر، اتوماسیون و ادغام با سایر گردش‌های کاری، نیازمند بررسی برنامه‌های ردیابی زمان یا سایر نرم‌افزار ‏های مرتبط خواهیم بود.

سیستم زمان‌سنجی داده‌های استاندارد (Standard Data Timekeeping System – SDTS)

یکی از سیستم‌های رایج زمان‌سنجی برای فعالیت‌هایی است که جهت محاسبه و تعیین زمان استاندارد با پارامترهای متغیر سر و کار دارند و از طریق مدلسازی فرآیند، زمان استاندارد را در شرایط عدم قطعیت و نامعین به دست می‌آورد. در این روش، زمان لازم برای انجام یک فعالیت بر اساس داده‌های موجود از فعالیت‌های مشابه در گذشته یا استانداردهای صنعتی تعیین می‌شود. همچنین برای فعالیت‌هایی که به صورت مکرر و با استانداردهای ثابت انجام می‌شوند، مانند برنامه‌ریزی تولید در یک شرکت تولیدی، بسیار مناسب است. این روش در صنایعی که فرآیندهای تولید متنوع و پیچیده دارند و نیاز به برنامه‌ریزی دقیق دارند، مثل صنایع خودروسازی، بسیار کاربردی است.

سیستم زمان‌سنجی داده‌های استاندارد (SDTS) مجموعه‌ای از روش‌ها، ابزارها و فرآیندها برای جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل و استفاده از داده‌های زمانی استاندارد در یک سازمان است. هدف SDTS بهبود کارایی، ایمنی و کیفیت در همه بخش‌های سازمان است.

داده‌های زمانی استاندارد به میانگین زمان لازم برای انجام یک کار مشخص توسط یک کارگر ماهر و آموزش‌دیده در شرایط عادی و بدون عجله و اتلاف وقت اطلاق می‌شود. این داده‌ها با استفاده از روش‌های مختلف زمان‌سنجی، مانند زمان‌سنجی با کرنومتر، زمان‌سنجی با فیلم‌برداری و یا زمان‌سنجی با سامانه‌های اتوماتیک، جمع‌آوری می‌شوند.

SDTS از اجزای مختلفی تشکیل شده است، از جمله:

  • روش‌های زمان‌سنجی: روش‌هایی برای جمع‌آوری داده‌های زمانی استاندارد، مانند زمان‌سنجی با کرنومتر، زمان‌سنجی با فیلم‌برداری و یا زمان‌سنجی با سامانه‌های اتوماتیک.
  • ابزارهای تجزیه و تحلیل: ابزارهایی برای تجزیه و تحلیل داده‌های زمانی استاندارد، مانند نرم‌افزارهای آماری و نمودارها.
  • فرآیندهای استفاده: فرآیندهایی برای استفاده از داده‌های زمانی استاندارد در برنامه‌ریزی و کنترل تولید، تعیین دستمزد، آموزش کارگران و بهبود روش‌های تولید.

برخی مزایای استفاده از SDTS را می‏توان بصورت زیر برشمرد:

  • کاهش هزینه‌های تولید: با استفاده از داده‌های زمانی استاندارد می‌توان از اتلاف وقت و wastes جلوگیری کرد و در نتیجه هزینه‌های تولید را کاهش داد.
  • بهبود راندمان تولید: با SDTS می‌توان فعالیت‌های غیرضروری را شناسایی و حذف کرد و بدین ترتیب راندمان تولید را افزایش داد.
  • برقراری تعادل خط تولید: با SDTS می‌توان bottlenecks را در خط تولید شناسایی و برای رفع آنها برنامه‌ریزی کرد و بدین ترتیب تعادل خط تولید را برقرار کرد.
  • تعیین دستمزد عادلانه: با SDTS می‌توان زمان استاندارد برای هر فعالیت را تعیین کرد و بر اساس آن دستمزد عادلانه‌ای برای کارگران در نظر گرفت.
  • برنامه‌ریزی دقیق تولید: با SDTS می‌توان زمان لازم برای انجام هر فعالیت را تخمین زد و بدین ترتیب برنامه‌ریزی دقیقی برای تولید انجام داد.
  • بهبود کیفیت محصولات: با SDTS می‌توان با شناسایی و رفع فعالیت‌های غیرضروری، کیفیت محصولات را ارتقا داد.
  • ایمنی بیشتر در محل کار: با SDTS می‌توان با شناسایی و رفع خطرات، ایمنی را در محل کار افزایش داد.

کاربرد این روش در صنایع مختلفی از جمله صنایع تولیدی، خدماتی، ساخت و ساز و اداری مورد استفاده می‏باشد. استفاده از SDTS می‌تواند به طور قابل توجهی به افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها، بهبود کیفیت و ایمنی در هر سازمانی کمک کند.